Nhiều người cho rằng máy bay phun thuốc chỉ là thiết bị hỗ trợ nông nghiệp, nhưng trên thực tế, việc sử dụng loại thiết bị bay này cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp lý, tương tự như tàu bay dân dụng. Nếu vận hành không phép, người dùng không chỉ đối mặt với mức phạt hành chính lên đến hàng chục triệu đồng mà còn tiềm ẩn nguy cơ vi phạm an toàn bay và môi trường. Do đó, việc xin phép sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu là yêu cầu bắt buộc, nhằm đảm bảo an toàn, hợp pháp và tránh bị xử phạt.
Một số rủi ro nếu không xin phép trước khi vận hành drone phun thuốc bao gồm:
Bên cạnh yếu tố pháp lý, việc xin phép cũng mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
Vì vậy, bất kỳ ai có kế hoạch sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc đều nên chủ động thực hiện đúng quy trình cấp phép, tránh bị động khi bị kiểm tra bất ngờ hoặc có sự cố xảy ra.
Không chỉ là một lá đơn, hồ sơ xin phép sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu yêu cầu khá nhiều tài liệu và điều kiện cụ thể, đặc biệt nếu sử dụng drone có khả năng bay xa hoặc bay trên diện rộng. Việc chuẩn bị kỹ càng giúp tiết kiệm thời gian, tránh bổ sung hồ sơ nhiều lần và tăng khả năng được phê duyệt nhanh chóng.
Ngoài ra, nếu máy bay phun thuốc trừ sâu được nhập khẩu từ nước ngoài, cần có thêm hồ sơ hải quan và giấy chứng nhận nguồn gốc xuất xứ. Việc chuẩn bị sẵn cả bản cứng và bản scan cũng giúp xử lý nhanh nếu cơ quan chức năng yêu cầu chỉnh sửa online hoặc gửi bổ sung.
Việc xin phép sử dụng máy bay phun thuốc không chỉ là thủ tục hành chính đơn thuần, mà còn là quy trình liên ngành giữa nông nghiệp, hàng không và quốc phòng. Do đó, bạn cần thực hiện theo đúng 6 bước dưới đây để đảm bảo hồ sơ được duyệt nhanh, không bị trả lại hoặc đình chỉ.
Trước tiên, bạn cần xác định rõ thiết bị định sử dụng là máy bay không người lái, bay bằng điều khiển từ xa, dung tích chứa hóa chất và phạm vi hoạt động. Đồng thời, khoanh vùng khu vực sẽ phun thuốc, gồm tên xã, huyện, tỉnh, diện tích và thời gian cụ thể.
Mục tiêu: Giúp cơ quan xét duyệt đánh giá nguy cơ ảnh hưởng đến hàng không, vùng dân cư, quân sự.
→ Lưu ý: Không được chọn vùng bay gần sân bay, trạm radar, đơn vị quân đội, nhà máy quốc phòng…
Hồ sơ gồm 6–8 loại giấy tờ tùy trường hợp, bao gồm:
Mục tiêu: Đảm bảo đầy đủ pháp lý trước khi gửi đi.
→ Nên chuẩn bị bản scan đầy đủ để sẵn sàng nộp qua email nếu được yêu cầu.
Cơ quan duy nhất có thẩm quyền cấp phép sử dụng thiết bị bay là Cục Tác chiến – Bộ Tổng Tham mưu (trực thuộc Bộ Quốc phòng). Hồ sơ có thể nộp trực tiếp hoặc gửi theo đường công văn qua bưu điện, hoặc nộp điện tử nếu có tài khoản chính thức.
Mục tiêu: Đưa hồ sơ đến đúng nơi xử lý, tránh thất lạc hoặc sai tuyến.
→ Lưu ý, không gửi lên Sở Nông nghiệp hay UBND vì đây là thiết bị bay, không phải chỉ là dụng cụ nông nghiệp thông thường.
Sau khi nộp, bạn sẽ được cấp số văn bản tiếp nhận. Thời gian xử lý thường từ 10–15 ngày làm việc. Trong thời gian này, Cục Tác chiến sẽ kiểm tra thiết bị, vùng bay và mức độ ảnh hưởng. Họ có thể yêu cầu bổ sung giấy tờ nếu thiếu.
Mục tiêu: Không để hồ sơ bị đình trệ hoặc trả lại.
→ Luôn giữ liên hệ với cán bộ phụ trách để cập nhật tình trạng hồ sơ.
Nếu hồ sơ hợp lệ, bạn sẽ nhận được văn bản chấp thuận cho phép sử dụng máy bay phun thuốc, kèm thời hạn, vùng bay cụ thể và những điều kiện đi kèm. Đây là tài liệu cần xuất trình nếu bị kiểm tra đột xuất.
Dấu hiệu đúng: Có dấu mộc đỏ của Bộ Tổng Tham mưu, kèm số hiệu văn bản cấp phép.
→ Tuyệt đối không photocopy giấy phép của đơn vị khác để dùng tạm – bị phát hiện sẽ xử lý hình sự.
Khi đã có phép, bạn cần tuân thủ vùng bay, thời gian bay và lượng hóa chất cho phép. Nên có thêm người hỗ trợ giám sát khu vực, đề phòng rủi ro lan hóa chất ra ngoài ranh giới đã xin phép.
Mục tiêu: Vừa tuân thủ quy định, vừa bảo vệ môi trường và người dân xung quanh.
→ Nên dán số hiệu văn bản cấp phép lên thân máy bay để chứng minh hợp pháp khi có kiểm tra.
Mặc dù thủ tục đã được quy định rõ, nhưng trong thực tế, nhiều cá nhân/doanh nghiệp vẫn mắc lỗi khiến hồ sơ bị trả lại hoặc không được cấp phép. Dưới đây là những lỗi phổ biến nhất cần tránh:
Khuyến nghị: Trước khi nộp hồ sơ, hãy kiểm tra kỹ bằng checklist 8 mục, đồng thời liên hệ trước với Cục Tác chiến để được hướng dẫn cụ thể từng mục nếu chưa rõ.
Sau khi nộp hồ sơ xin phép, không ít người băn khoăn không biết liệu thủ tục đã hoàn tất đúng hay chưa. Việc nhận diện dấu hiệu xử lý hồ sơ thành công giúp bạn yên tâm vận hành thiết bị và hạn chế nguy cơ bị xử phạt. Dưới đây là những căn cứ rõ ràng để xác nhận quá trình xin phép sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu đã hoàn tất hợp lệ.
Lưu ý: Nếu chưa nhận được văn bản chính thức nhưng vẫn cho máy bay cất cánh, bạn có thể bị coi là bay trái phép dù hồ sơ đang chờ duyệt.
Ngay cả khi đã xin phép, người dùng vẫn có thể bị xử phạt nếu không tuân thủ đúng các quy định kèm theo. Dưới đây là 5 cách giúp bạn tránh bị xử phạt hành chính trong quá trình vận hành thiết bị.
Nhiều người chỉ in bản photo hoặc lưu bản scan, nhưng trong kiểm tra đột xuất, lực lượng chức năng yêu cầu bản giấy có dấu đỏ. Hãy chuẩn bị ít nhất 1 bản gốc trong túi hồ sơ mỗi lần ra hiện trường.
Nếu giấy phép ghi rõ thời gian từ ngày 5–10 tháng 8, bạn không được bay trước hoặc sau khoảng thời gian đó, dù là cùng địa điểm. Việc bay sai thời gian cũng được xem là trái phép.
Quy định yêu cầu drone có mã số thiết bị và tên đơn vị chịu trách nhiệm để dễ truy vết nếu xảy ra sự cố. Hãy dán tem rõ ràng, bền, không dễ bong tróc dưới nắng mưa.
Nếu bạn xin phép sử dụng thuốc trừ sâu loại A nhưng khi bay lại thay bằng loại B (dù an toàn hơn), cũng bị coi là vi phạm hồ sơ ban đầu. Mọi thay đổi phải được báo cáo lại trước khi bay.
Một lỗi thường bị phạt là không có biện pháp cảnh báo người dân khu vực lân cận. Bạn nên căng dây, cắm biển "KHU VỰC ĐANG PHUN THUỐC" và có ít nhất 1 người quan sát đề phòng trẻ em, người già đi qua vùng hoạt động.
Nên nhớ, việc xin phép chỉ là bước đầu, tuân thủ trong quá trình vận hành mới là yếu tố giúp bạn an toàn pháp lý lâu dài và xây dựng uy tín trong ngành dịch vụ nông nghiệp bằng drone.
Việc xin phép sử dụng máy bay phun thuốc trừ sâu không chỉ giúp bạn tuân thủ pháp luật mà còn tăng tính chuyên nghiệp khi ứng dụng công nghệ cao vào nông nghiệp. Hãy chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, nộp đúng nơi có thẩm quyền và thực hiện đúng vùng bay để tránh rủi ro không đáng có. Nếu vận hành bài bản, bạn hoàn toàn có thể mở rộng quy mô dịch vụ, hợp tác cùng HTX hoặc doanh nghiệp lớn một cách bền vững.
Có. Dù là sử dụng trong phạm vi cá nhân, máy bay phun thuốc vẫn là thiết bị bay điều khiển, thuộc diện quản lý của Bộ Quốc phòng.
Thông thường từ 10–15 ngày làm việc nếu hồ sơ đầy đủ. Nếu thiếu hoặc cần bổ sung, thời gian có thể kéo dài hơn.
Có. Nếu drone nhập từ nước ngoài, bạn cần có tờ khai hải quan hoặc hóa đơn chứng minh nguồn gốc hợp lệ để đưa vào hồ sơ.
Được, nếu bạn liệt kê rõ từng khu vực, thời gian và lập bản đồ bay cho mỗi vùng. Tuy nhiên, nên xin theo từng đợt để dễ quản lý.
Bạn cần làm công văn xin cấp lại kèm xác nhận mất giấy phép. Trong thời gian chờ, tuyệt đối không được bay để tránh bị xử phạt.
